Czym różnią się terminy „jednorodzony” i „pierworodny"?
Czy określenia „jednorodzony” i „pierworodny” oznaczają to samo? Do tej pory zawsze rozumiałem to tak, że Jezus był „pierworodnym” Boga, czyli pierwszym, którego Ojcem był Bóg. Natomiast według Kolosan 1,15 jest On „pierworodnym WSZELKIEGO stworzenia”. Wiemy, że narodzenie Jezusa nastąpiło długo po stworzeniu, więc jak mam to zrozumieć, że Jezus, który jest wieczny, a nie stworzony, który jest Stwórcą i Bogiem, został poczęty i zrodzony z Boga „przed wszystkimi czasy”?
Udzielając odpowiedzi na to pytanie należy przede wszystkim odnieść się do terminów „jednorodzony” i „pierworodny”.
Jezus Chrystus - Bóg i człowiek
Jako Osoba Boska Pan Jezus nie został stworzony. Na początku „już był” (Jan 1,1), nie został więc stworzony przez Boga. On jest niezmienny: „Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na wieki” (Hebr. 13,8). Jest to wyraźnie zaakcentowane w Księdze Przypowieści 8,22: „ Jahwe posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy” (UBG). Nie możemy więc mówić, że Jezus Chrystus miał początek, czy został stworzony. Przynajmniej nie w odniesieniu do Jego Boskości. O tym, że jest On Osobą Boską świadczą biblijne fragmenty, np.:
- Kolosan 1,19: Ponieważ upodobał sobie Bóg, żeby w nim zamieszkała cała pełnia boskości.
- Jana 5,20: On jest tym prawdziwym Bogiem i życiem wiecznym.
Chociaż był Bogiem istniejącym od wieczności do wieczności, uniżył się i przyjął postać człowieka, by móc umrzeć za nasze grzechy (Fil. 2,6-8; Hebr. 2,14). Stał się człowiekiem i otrzymał ludzkie ciało (Hebr. 10,5), ale został poczęty z Ducha Świętego (Mat. 1,20).
W Ewangelii Jana 1 znajdujemy oba te aspekty: Jego Bóstwo i Jego człowieczeństwo. W wersecie 1 widzimy, że istniał On od początku: „Na początku było Słowo”, i że jest Osobą Boską: „Słowo było Bogiem”. Natomiast werset 14 mówi o Jego wcieleniu: „Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas”.
Pierworodny
W wielu miejscach Pisma Świętego Pan Jezus jest nazywany „pierworodnym”. Nie odnosi się to do Jego doczesnego, ale moralnego pierwszeństwa. Termin ten nie ma związku z porządkiem chronologicznym, bo choć w Obj. 1,5 jest On nazwany „pierworodnym z umarłych”, to zanim Pan Jezus umarł i zmartwychwstał wiele innych osób zostało już wskrzeszonych, a kilka nawet przez Niego samego (zob. Łuk. 7,14-15; 8,52-55; Jana 11,43-44; Mat. 27,52-53; i in)[1].
Poniższe miejsca mówią o Panu Jezusie jako o „pierworodnym”. Ciekawe jest to, w każdym z tych miejsc Bóg pokazuje nam inny aspekt tego pierworodztwa.
- 8,29: „pierworodny pośród wielu braci” → Jego pierwszeństwo wobec wszystkich tych, którzy są „podobni do obrazu Syna Jego”[2].
- Kol 1,15: „pierworodny wszelkiego stworzenia”[3] → Jego prymat nad całym stworzeniem --zob. werset 17: „On… jest przed wszystkimi rzeczami…”.
- 1,18: „pierworodny z (spośród) umarłych” → Jego pierwszeństwo wobec Zgromadzenia; On, jako Głowa Zgromadzenia pierwszy spośród niego zmartwychwstał; (Hebr. 2,14-15); (por. 1. Kor. 15,20-22): „A jednak Chrystus został wzbudzony z martwych i jest pierwiastkiem tych, którzy zasnęli. Skoro bowiem przyszła przez człowieka śmierć, przez człowieka też przyszło zmartwychwstanie”.
- 1,6: „pierworodny” → tutaj Pan jest nazwany po prostu „Pierworodnym”, ale z kontekstu jasno wynika, że chodzi o Jego pojawienie się w mocy i chwale dla ustanowienia królestwa. Tak więc w oczach Bożych ma On pierwszeństwo jako Król.
- 1,5: „pierworodny z umarłych” → Jego pierwszeństwo pośród wszystkich zmarłych, gdyż Jego śmierć pokonała śmierć (1. Kor. 15,54-55; Hebr. 2,14-15). W tym fragmencie nazywany jest On również wiernym świadkiem. Pozostał wierny w swoim świadectwie dla Boga i dlatego musiał umrzeć. Jest więc najbardziej „zasłużonym” ze wszystkich zmarłych męczenników.
Te tytuły można też uporządkować w porządku chronologicznym. W każdym czasie i wszędzie Pan Jezus jest pod każdym względem najznamienitszy:
1. We wcieleniu, w pojawieniu się w ciele jest najdoskonalszy pośród stworzenia (Kol. 1,15).
2. W śmierci jest najwyższy rangą pośród umarłych (Obj. 1,5).
3. W zmartwychwstaniu zajmuje najznamienitszą pozycję pośród zmartwychwstałych (Kol. 1,18).
4. W mocy i chwale Tysiącletniego Królestwa będzie panującym Królem (Hebr. 1,6).
5. W domu Ojca w przyszłości zajmie miejsce jako pierworodny pośród wielu braci (Rzym. 8,29).
Podsumowanie
Określenia „jednorodzony” i „pierworodny” ukazują różne aspekty chwały Pana Jezusa: „jednorodzony” pokazuje Jego Bóstwo i piękno Boga w Jego człowieczeństwie, a „pierworodny” pokazuje pierwszeństwo, jakie ma On nad całością stworzenia.
[1] W przeciwieństwie do Pana nie czytamy o tych wskrzeszonych, że wstąpili do nieba tak, jak On, dlatego możemy wnioskować, że jako ludzie umarli ponownie. W momencie pochwycenia zostaną oni wzbudzeni ponownie wraz z innymi wierzącymi czasu łaski. W tym znaczeniu Pan jest również czasowo pierwszym pośród tych, którzy powstali z martwych.
[2] Zobacz też 1. Jana 3,2; Fil. 3,31; 1. Kor. 15,49.
[3] W niektórych przekładach czytamy tu: „przed całym stworzeniem”. Jest jednak jasne, że chodzi o rangę, znamienitość, a nie o porządek chronologiczny.